ریشه زیبایی شعر حافظ با نیاز مخاطب تنیده شده است
فرهنگي
بزرگنمايي:
پیام فارس - استاد بخش زبان و ادبیات فارسی دانشگاه شیراز گفت: به باور من یکی از بنیادیترین ریشههای زیبایی در شعر حافظ، با احساس نیاز مخاطبان در هم تنیده شده است.
دکتر سعید حسامپور در سیصدوبیستوششمین نشست مرکز حافظشناسی و کرسی پژوهشی حافظ در شیراز گفت: میراثهای جاودان ادبی و هنری عرصهی کوششهای فراوان ادیبان، هنرمندان، اندیشمندان و انسانهایی است که با آفرینش آثار فاخر و زیبای خود، لذتهایی ناب را به مخاطبان خود هدیه دادهاند و کام آنان را شیرین ساختهاند .
وی تاکید کرد: بیتردید در گسترهی شعر جهانی، حافظ توانسته با هنرمندی ویژهای تابلوهایی خلاقانه و ساحرانه بیافریند که تا همیشه پیش روی مخاطبان لذتآفرین و انرژیبخش باشد .
حسامپور با اشاره به نظرات صاحبنظران و نظریهپردازان مختلف دربارهی تعریف زیبایی و لذت و عوامل آنها گفت: زیبایی قابل احساس و ادراک هست، اما غیرقابل تعریف است و در نهایت ریشه در نیازهای ما دارد .
مدیر مرکز آموزش زبان فارسی به غیرفارسیزبانان افزود: به باور من، یکی از بنیادیترین ریشههای زیبایی در شعر حافظ، با احساس نیاز مخاطبان در هم تنیده شده است؛ نیازهایی مانند شنیدن روایت، تعلیق و کشمکش، آفرینش شخصیتهایی اسطورهای، گفتوگومندی، عصیان و ستیز با هستی و جهان و همچنین با اصحاب زور و تزویر، فرو رفتن در خود و....
وی در ادامه به عوامل مختلفی نظیر خرده روایتها، تعلیقها، کشمکشها، تضادها، آشناییزداییها و..... بهعنوان رمز ماندگاری و دلیل لذتبردن همیشگی و همهزمانی مخاطب از شعر حافظ پرداخت .
این حافظپژوه یکی از ترفندهای اصلی حافظ را خلق معشوق چندوجهی در شعرش خواند و توضیح داد: در شعر شاعران دیگر ممدوح، معبود و معشوق جای خاص خود را دارند و مخاطب میتواند تفاوت اینها را درک کند، اما در شعر حافظ با زیرکی و زیبایی تمام چینش ابیات و خلق شخصیتها بهگونهایست که ما میتوانیم همزمان شعر را مربوط به هرکدام از این شخصیتها (معبود و معشوق و ممدوح) بدانیم و از آن لذت ببریم.
حسامپور، یکی دیگر از عوامل لذتبردن از شعر حافظ را تنوع در شعر حافظ دانست و ریشهی آن را در نیازهای بشر معرفی کرد.
وی گفت: حافظ همزمان که به نیازهای جسمانی ما توجه میکند به نیازهای معنوی ما نیز میپردازد، او همزمان به مسایل اجتماعی و فردی اشاره میکند. در شعر او همزمان مفاهیم مربوط به حماسه، عرفان، ادبیات غنایی و تعلیمی وجود دارد و بدین ترتیب تنوع یکی از پررنگترین محورها در شعر حافظ است .
وی همچنین گفتوگومندی را یکی دیگر از دیگر اضلاع زیباییساز در شعر حافظ خواند و توضیح داد: حافظ شخصیتهای مطرود را در برابر قدرت حاکم قرار داده و صدایی متفاوت خلق کرده و این صدا به دلیل درهمشکستن خط قرمزها بسیار جذاب و دیدنی هست و این گفتوگو در شعر دیگر شاعران به این اندازه فراهم نیست.
حسامپور افزود: حافظ به جای این که از بالا با مخاطبش صحبت کند و در موضع فرد همهچیزدان باشد در کنار مخاطب قرار میگیرد و نمیخواد چیزی به شما تحمیل کند. این احساس ما را برای همراهشدن با غزلهای حافظ دوچندان میکند .
این استاد دانشگاه در ادامه عواملی چون تنوع، روایتمندی، گفتوگومندی و طغیان را که همگی ریشه در نیازهای بشر دارد، از دیگرعوامل لذتبردن از شعر حافظ دانست .
انتهای پیام
لینک کوتاه:
https://www.payamefars.ir/Fa/News/101839/