بزرگنمايي:

پیام فارس - از 24 مارس 1882 که رابرت کخ، مایکو باکتریوم توبرکلوسیس، یا همان عامل بیماری سل را کشف کرد، 137 سال می‌گذرد اما هنوز سل به عنوان یک بیماری عفونی خطرناک، مردمان بسیاری را در کشورهای مختلف تهدید می‌کند.

به گزارش ایسنا، روز جهانی مبارزه با بیماری سل، یکی از جنبش‌های بین‌المللی است که سازمان بهداشت جهانی آن را پایه‌گذاری کرد تا ضمن یادآوری تلاش رابرت کخ، به عنوان یک دانشمند تاثیرگذار، به مردم سراسر جهان هشدار دهد که مایکوباکتریم توبرکلوسیس منتظر کمترین سهل‌انگاری از سوی آنهاست تا به شکلی بیمارشان کند.
سل چیست؟
سل، یک بیماری عفونی حاد یا مزمن و مایکوباکتریوم توبرکلوسیس، عامل آن است و می‌تواند بخش‌ها و اعضای مختلف بدن را درگیر کند؛ هرچند به دلیل آنکه در بیشتر موارد ریه‌ها اولین هدف حمله این باکتری بوده، اغلب مردم سل را به عنوان یک بیماری ریوی می‌شناسند.!
ابتلا به بیماری سل از راه تنفس طولانی مدت ذرات حاوی باسیل سل، حادث می‌شود؛ این باکتری بسیار کوچک برای مدت‌ها در هوا شناور می‌ماند، اگرچه مدت زمان زنده ماندن این عامل بیماری‌زا خارج از بدن انسان حدود 8 تا 10 روز است اما اگر باکتری در خاک سرد، نقطه‌ای سایه و به دور از آفتاب، یا خلط باشد، احتمالا تا 6 ماه هم می‌تواند داوم آورده و زنده بماند.
برای اینکه یک فرد به سل مبتلا شود، باید مقدار زیادی باکتری وارد بدن او شده باشد؛ توبرکلوسیس بعد از ورود به بدن از طریق تنفس هوایی که به دلیل سرفه، عطسه، خنده یا حرف زدن افراد مبتلا به بیماری، حاوی این باکتری میله‌ای شکل است، خود را به سرعت به نقاط مختلف بدن می‌رساند، اگرچه بلافاصله با مقاومت بدن مواجه خواهد شد اما اگر تعداد باکتریها زیاد باشد، فرد مبتلا می‌شود.
ابتلای یک سوم جهان به سل نهفته
یک کارشناس بهداشت دانشگاه علوم پزشکی شیراز در این خصوص گفت: حدود یک سوم از جمعیت جهان، دارای سل نهفته هستند، به این معنی که فرد هوای آلوده به باسیل سل را تنفس کرده و مایکوباکتریوم در بدنش منتشر شده اما به دلیل مقاومت بدن، قدرت ایجاد بیماری را نداشته است.
ژاله راستی ادامه داد: در این صورت باکتری غیرفعال می شود اما در بدن زنده می ماند. ضعف سیستم ایمنی به هر علتی، باعث فعال شدن این میکروب خواهد شد؛ یعنی اگر یک فرد به بیماری‌هایی نظیر ایدز یا هپاتیت یا سرطان مبتلا شود و مایکو باکتریوم ضعیف و غیرفعال در بدنش وجود داشته باشد، احتمال دارد به سل هم مبتلا شود.
اما افرادی که سل نهفته دارند قادر به بیمار کردن سایرین نخواهند بود زیرا یکی از شروط انتقال بیماری، حضور یک فرد بیمار در محیط زندگی و تماس مداوم با این فرد است.
این کارشناس بهداشت عمومی گفت: میکروب سل از راه سرفه، عطسه، صحبت کردن، آواز خواندن و تف کردن در هوا پراکنده شده و مدت ها به صورت معلق در هوا باقی می ماند و باعث سرایت بیماری به افراد دیگر می شود. هر سرفه می تواند تا سه هزار ذره میکروبی وارد هوا کند.
او یادآور شد که تابش مستقیم نور خورشید ظرف مدت پنج دقیقه باسیل سل را می کشد، اما این باکتری قادر خواهد بود مدت‌ها در محیط‌های تاریک و سرد زنده بماند.
به گزارش ایسنا، به همین دلیل است که سل بین افراد در جوامعی که در خانه‌های دخمه مانند و تاریک و نمور زندگی می‌کنند، امکان ابتلا به بیماری سل بیشتر است.
کارشناس بهداشت عمومی دانشگاه علوم پزشکی شیراز خاطرنشان کرد: تماس طولانی و نزدیک با بیمار، مکان های پرازدحام، کوچک، سربسته، کم نور، بدون تهویه و مرطوب، شرایط مناسب را برای انتقال عفونت ایجاد می‌کند و اطمینان داشته باشیم که سل از راه آب، تماس جنسی، تزریق خون، نیش حشرات و دست دادن و ... منتقل نخواهد شد.
علائم شایع سل
راستی، شایعترین علامت ابتلا به بیماری سل ریوی را سرفه پایدار به مدت دو هفته یا بیشتر اعلام کرد، سرفه‌هایی که امکان دارد با سایر علائم تنفسی مانند تنگی نفس، درد قفسه سینه یا پشت و خلط خونی و یا علائم عمومی و مشترک مانند تب، کاهش اشتها، کاهش وزن، بی حالی، تعریق شبانه، خستگی زودرس و ضعف عمومی همراه باشد.
این کارشناس بهداشت عمومی ادامه داد: دو عامل تعیین کننده میزان خطر مواجهه با باسیل سل در یک فرد است؛ غلظت ذرات عفونی در هوای آلوده و طول مدتی که فرد از آن هوا تنفس می کند.
تشخیص سل
راستی خاطرنشان کرد: اساس تشخیص سل ریوی آزمایش مستقیم و ساده خلط بیماران مشکوک است؛ برای آن از فرد مشکوک سه نمونه خلط جمع آوری شده و مورد آزمایش میکروسکوپی قرار می گیرد.
او ادامه داد: سایر روش های تشخیصی شامل کشت خلط، رادیوگرافی قفسه سینه و تست پوستی «توبرکولین» است.
سل قابل درمان است
کارشناس بهداشت عمومی علوم پزشکی شیراز با یادآوری اینکه سل یک بیماری قابل درمان است، گفت: شروع درمان دارویی در کاهش انتقال بیماری بسیار مؤثر است، به طوری که واگیری بیماری سل را به سرعت بعد از دو هفته از شروع درمان حتی در صورت مثبت بودن آزمایش خلط کاهش می دهد. اما درمان ناقص بیماری به مراتب بدتر از درمان نکردن بیماران است.
به گزارش ایسنا، کارشناسان تاکید دارند که درمان ناقص بیماری سل امکان دارد موجب مقاوم شدن باکتری به دارو شده و عاملی برای گسترش سطح بیماری در بدن فرد بیمار نیز باشد.
راستی، کارشناس بهداشت عمومی همچنین با یادآوری اینکه ایمن سازی بر علیه بیماری سل و با واکسن BCG جزو برنامه ایمن سازی کشوری است، گفت: با ایمن سازی نوزادان می توان از بروز موارد خطرناک تر این بیماری جلوگیری کرد. زمان تزریق این واکسن از بدو تولد تا 12 ماهگی است.
این کارشناس بهداشت عمومی ادامه داد: مهمترین راه پیشگیری از سل حذف منابع انتشار بیماری است؛ به این معنی که با تشخیص سریع بیماری و درمان کامل بیمار، اصلی ترین عامل ابتلا را از بین ببریم.
راستی در عین حال تاکید کرد که می‌توان با رعایت اصول کلی بهداشت فردی و عمومی، ضمن پیشگیری از ابتلا به سل، دیگران را هم از ابتلا به این بیماری خطرناک مصون نگه داریم.
به گفته این کارشناس بهداشت عمومی دانشگاه علوم پزشکی شیراز، ارتقاء سطح بهداشت جامعه و محیط زندگی افراد، آموزش بهداشت، وجود تهویه و نور کافی در اتاق بیماران و تغذیه مناسب می توان خطر انتقال عفونت را تا حدی کاهش داد.
به گزارش ایسنا، آموزش برخی نکات به افراد جامعه در خصوص امتناع از پرتاب خلط و آب دهان در معابر عمومی، استفاده از دستمال هنگام سرفه و عطسه برای جلوگیری از پرتاب ذرات آب دهان به محیط، امکان تهویه مناسب محیط زندگی، مراجعه سریع به پزشک در صورت مواجهه با علائمی نظیر سرفه‌های بیش از دو هفته و البته تغذیه مناسب مناسب، می‌تواند زمینه ساز داشتن جامعه‌ای سالم و بانشاط باشد.
انتهای پیام