از تپه تلویزیون به جعبه جادویی
مقالات
بزرگنمايي:
پیام فارس - شیراز- مردم شیراز از زمان آغاز به کار فعالیتهای تلویزیونی، علاقه بسیاری به آن نشان دادند تا آنجا که ساختمان فعلی صدا و سیما در میدان جام جم کنونی به "تپه تلویزیون" مشهور است که کار خود را با یک فرستنده با برد کوتاه آغاز کرد.
این فرستنده در سال 1346 در کوه مهارلو در شرق شهر شیراز نصب شد که 500 وات قدرت داشت و در چهارم آبان سال 1348 بهطور آزمایشی راهاندازی شد و در 18 آبان سال 1349 نیز همزمان با راهاندازی رسمی فرستنده مهارلو، تلویزیون شیراز هم رسماً پخش برنامههای خود را آغاز کرد و به شبکه اول سراسری پیوست.
در چهارم آبان سال 1353 پس از افزایش قدرت فرستنده مهارلو از 500 وات به 1000 وات، مردم توانستند برنامههای شبکه دوم را هم پس از شهرهای تهران، اصفهان و آبادان تماشا کنند.
استان فارس نخستین مرکزی بود که در سال 1373 برنامههای شبکه سوم را هم نمایش داد و در سال 1375 نیز به شبکه چهار پیوست.
راهاندازی شبکه محلی فارس نیز در نهم تیرماه 1378 پس از حدود یک سال تلاش به ثمر رسید و پس از آن فارس به اولین تلویوزیون 24 ساعته استانی در کشور نیز بدل شد.
تلویزیون را باید بدون اغراق پدیده دوران مدرن توصیف کرد. از آغاز به کار تلویزیون در سراسر جهان، این دستگاه گیرنده که بسیاری قابلیت پخش برنامهها را در آن به جادو نسبت میدادند، زندگی مردم را تغییر داد.
ایجاد شبکههای محلی، تلویزیونهای خصوصی و اختصاصی شدن کانالهای مختلف باعث شده است با وجود گسترش شبکههای اجتماعی و نفوذ آنها در صنعت سرگرمی و اطلاعرسانی، تلویزیون همچون گذشته قدرت خود را حفظ کند.
به گفته محمدتقی زرینچنگ، پیشکسوت رادیو و روزنامهنگار شیرازی در آغاز ایده راهاندازی تلویزیون توسط بخش خصوصی در ایران مطرح شد؛ چراکه دولت قدرت تامین بودجه لازم برای تهیه تجهیرات را نداشت؛ اما با توجه به استقبال مردم از این پدیده، تلویزیون ایران در سال 1346 بهصورت رسمی راهاندازی شد و تا دو سال بعد امکان تبادل برنامههای تلویزیونی با ایستگاههای خارجی ممکن شد.
جدایی رادیو از تلویزیون
زرینچنگ که در آن زمان در رادیو فعالیت میکرد، در مصاحبه با ایرنا عنوان میکند: در آن زمان رادیو و تلویزیون از هم جدا بود و حتی در ساختمانهایی جداگانه به تولید برنامه میپرداختند، وقتی هم که تلویزیون آمد، تصمیم گرفتم در رادیو بمانم چون وظیفه رادیو چیز دیگر و تلویزیون هم اهدافی دیگر را دنبال میکرد.
پیشکسوت رسانههای فارس: شاعران به تلویزیون شیراز شعر میفرستادند و حتی من نیز که در رادیو مشغول به کار بودم، اشعارم را ارسال میکردم.
او درباره استقبال مردم از تلویزیون در شیراز میگوید: در آن زمان روزی سه ساعت برنامه از ساعت چهار بعد از ظهر پخش میشد، پخش برنامهها نیز با یک پوز تلویزیونی چهارخانه (وسیله پخش) صورت میگرفت که تصاویر را در تلویزیونهای سیاه و سفید با آنتنهایی روی بامها مخابره میکرد.
این روزنامهنگار پیشکسوت از گرفتاریهای مردم برای دیدن تصاویر یاد میکند و ادامه میدهد: از یکی دو ساعت قبل از پخش برنامهها مردم روی بامها گرفتار تنظیم آنتن برای دیدن یک برنامه بودند.
تماشای تلویزیون با اعمال شاقه
زرینچنگ اظهار میدارد که تمام برنامهها در شیراز توام با برفک بود؛ چون گیرندهها تا مدت ها ضعیف بودند؛ همچنین تلویزیون حدود 2هزار تومان قیمت داشت که به صورت قسطی ماهی صد تومان بود.
اتفاقاتی همچون گردآمدن همه اعضای فامیل در خانه کسی که تلویزیون داشت، ارج و قربی که دارندگان تلویزیونها در محل داشتند و باجگیری بچههای بزرگتر برای صدور اجازه دیدن تلویزیون به کوچکترها از آن دسته خاطرات مشترکی است که در همهجای ایران با ورود جعبه جادویی رواج داشت و حالا به بخشی از تاریخ فرهنگی و شفاهی تلویزیون بدل شده است.
زرینچنگ برنامههای اوایل کار تلویزیون را محدود به بخشهای خبری کوتاه و پخش دو فیلم سینمایی در هفته میداند و ادامه میدهد: در ابتدا هنوز سریال درست نشده بود؛ اما بعد با مرور زمان سریالهای ایرانی ساخته شدند و بعد هم کمکم دیگر برنامههای محلی شکل گرفت.
او میزان تولید برنامههای محلی را در آن وقت بسیار اندک توصیف میکند و ادامه میدهد: عوامل تلویزیون فقط مسئول پخش برنامههای خبری تهران بودند و معمولاً برنامههای شیراز محدود به موضوعات فرهنگی و هنری و گردشگری بود.
این فعال رسانهای پیشکسوت خاطرنشان میکند: شاعران به تلویزیون شیراز شعر میفرستادند و حتی من نیز که در رادیو مشغول به کار بودم، اشعارم را ارسال میکردم. معمولا شاعران یا با نام مستعار یا به نام دیگری شناخته میشدند و این برنامه که نیم ساعت زمانش بود، مورد توجه ادبای فارس و شیراز قرار گرفته بود.
وی با بیان اینکه برنامههای مناسبتی در آغاز به کار تلویزیون بسیار اندک بود، ابراز میدارد: در ماه رمضان برنامهای مخصوص افطار پخش میشد که شامل گویندگی مذهبی و اذان بود، برای برخی مناسبتها همچون نوروز هم در سال به صورت روزانه یا هفتگی برنامههایی پخش میکردند؛ اما درواقع پخش برنامهها بیشتر تابع تولید آنها بود و نه مناسبتها.
به هر روی، رونقگرفتن هنرهای گوناگون، از نویسندگی گرفته تا گریم، اطلاعرسانی درباره رویدادهای مختلف جهان و مناطق محلی، جهتدهی به افکار عمومی و حتی جنبههای تفریحی و سرگرمی از تلویزیون پا گرفت و امروز باید از تلویزیون به مثابه صنعتی بزرگ در جهان یاد کرد که با قدرت و فاصله بسیار همچنان از دیگر رقبایش پیشتازی میکند.
لینک کوتاه:
https://www.payamefars.ir/Fa/News/103621/