بزرگنمايي:

پیام فارس - شیراز- نخستین روز از هفته پژوهش فرصتی را فراهم آورد تا مسئولان دو جامعه علمی و فرهنگی فارس، دانشگاه شیراز و آموزش و پرورش در نشستی با هدف بررسی مهم‌ترین چالش‌های آموزش و پرورش در مدارس، گرد یکدیگر جمع شوند.
به گزارش ایرنا، آموزش و پرورش و دانشگاه، دو نهادی هستند که کلیدی‌ترین مسئولیت‌ها در زمینه تعلیم، علم‌آموزی و تربیت نسل‌ها را دستکم به مدت 16 سال در اختیار دارند اما به نظر می‌رسد هر دو در مسیر‌های موازی گام‌هایی جداگانه بر می‌دارند که در نهایت به این جمله کلیشه‌ای و تکراری " نظام آموزشی ما باید تغییر کند" ختم می‌شود.
نه آموزش و پرورش در دو حوزه آموزشی و تربیتی خود، دانش‌آموزانی را به دانشگاه تحویل می‌دهد که مهارت‌آموخته، علاقه‌مند به تحصیل و آینده‌ نگر باشند و نه دانشگاه دانشجویانی را تربیت می‌کند که بتوانند در رقابت‌های عرصه زندگی و علم و اشتغال موفق باشند.
از همین روی، جمع شدن این دو نهاد گرد یک میز می‌تواند نویدبخش برداشته‌شدن گام‌هایی نو برای تعامل باشد.
** آموزش و پرورش نیم‌نگاهی به فارغ التحصیلان دانشگاه‌های دیگر داشته باشد
در این نشست که شنبه 24 آذرماه در تالار شهید مصطفوی دانشگاه شیراز برگزار شد، معاون پژوهش و فناوری دانشگاه شیراز با انتقاد از جدایی آموزش و پرورش و آموزش عالی پس از کنکور از یکدیگر، گفت:متاسفانه سیستم نیز به این مسئله دامن می‌زند و امروز شاهدیم به واسطه تاسیس دانشگاه فرهنگیان دانشجویان تحصیل‌کرده در دانشگاه‌های سطح یک کشور نمی‌توانند جذب آموزش و پرورش شوند.
سید مجتبی زبرجد بیان کرد: آموزش و پرورش باید نیم‌نگاهی به فارغ التحصیلان دانشگاه‌های دیگر هم داشته باشد.
وی با اشاره به شرایط پژوهش در آموزش و پرورش بیان داشت: متاسفانه فعالیت‌های پژوهشی این نهاد به دلیل تنگناهای مالی قابل قیاس با دانشگاه نیست؛ از همین رو برآنیم از هر پایان نامه‌ای که دانشکده علوم تربیتی درباره مشکلات آموزش و پرورش ارائه دهد، حمایت کنیم؛ البته به شرط اینکه از این پژوهش ها استفاده شود.
همچنین مدیر امور فناوری و طرح های کاربردی دانشگاه شیراز با اشاره به اینکه در دانشگاه و آموزش و پرورش امکاناتی وجود دارد که متقابلاً هر دو از آن غافلند، گفت: شناسایی این ظرفیت‌ها به منظور هم افزایی باعث تغییر در وضعیت استان خواهد شد.
سید فخرالدین افضلی بیان داشت: ایجاد کارگروه‌های مختلف تخصصی و فوق تخصصی و میزهای تخصصی از آن جهت ضروری است که می‌تواند باعث ممزوج شدن خواسته‌های آموزش و پرورش و دانشگاه شود.
وی به برخورداری دانشگاه شیراز از آزمایشگاه‌های پیشرفته‌ اشاره کرد و گفت: ابزارهای این آزمایشگاه ها می‌تواند فرصتی برای دانش‌آموزان نخبه فراهم آورد که از این امکانات برخوردار شوند.
**برخورداری از امکانات دانشگاهی یا زنگ تفریح در دانشگاه
بحث استفاده از امکانات دانشگاه شیراز برای دانش‌آموزان، موضوع تازه‌ای نیست. طی سال‌های گذشته نیز طرح‌هایی برای آشنایی دانش‌آموزان با محیط دانشگاه تحت عنوان زنگ تفریح در دانشگاه برگزار شده است که عمدتاً به برنامه‌هایی تفریحی ختم شده است.
حضور دانش‌آموزان در دانشگاه‌ها می‌تواند ثمرات پرباری را برای آنان به بار آورد اما از سوی دیگر باید دید آیا این تمایل و این مقدار زمان نیز در اختیار استادان و فعالان عرصه دانشگاهی هست که بتوانند به نیاز‌های این گروه، پاسخ گویند یا این سخنان نیز همچون گذشته، تا میزگردی دیگر در سال آینده فراموش خواهد شد.
معاون متوسطه آموزش و پرورش فارس در این نشست با انتقاد از اینکه تاکنون آنچنان که باید به محتوای سند تحول بنیادین آموزش و پرورش توجه نشده است، گفت: زیرنظام های این سند به یک جامعه علمی نیاز دارد.
فرهاد اسماعیلی بیان داشت: فعالیت‌هایی که در آموزش و پرورش انجام می‌دهیم باید با آنچه در سند قید شده همسو باشد و با آن متضاد نباشد؛ درحالی که آیین نامه اجرایی مدارس با سند تحول تضادهای بسیاری دارد و این مسائل مدیران را دچار چندگانگی کرده است.
وی در پاسخ به معاون پژوهشی دانشگاه شیراز بیان کرد: به دلایل اقتصادی، رتبه‌های برتر کنکور دانشگاه فرهنگیان را برای تحصیل انتخاب می‌کنند اما ورود این نیروها به دانشگاه فرهنگیان پاسخگوی نیاز‌ها نیست و ما باید از ظرفیت بزرگی که در دانشگاه شیراز وجود دارد نیز استفاده کنیم.
** آموزش و پرورش از ظرفیت‌های دانشگاهی بی‌اطلاع است
اسماعیلی با بیان اینکه ما از بسیاری ظرفیت‌های دانشگاهی بی‌اطلاعیم، گفت: آموزش و پرورش ملزم است از دانش‌آموختگان دانشگاه فرهنگیان به مثابه نیروی انسانی استفاده کند.
معاون متوسطه آموزش و پرورش فارس در بخش دیگری از سخنان خود بیان کرد: آموزش و پرورش بودجه پژوهشی ندارد؛ البته حداقلی به اندازه‌ای که بگوییم بودجه وجود دارد، هست اما نمی‌توان با آن پژوهشی انجام داد.
رئیس دانشکده علوم تربیتی و روانشناسی دانشگاه شیراز دیگر سخنران این جلسه بود. او مشکلاتی که بر سر راه تعامل آموزش و پرورش و دانشگاه بوده است را اقتصادی و آیین نامه‌ای دانست و از تعاملات مقطعی موفقیت آمیزی سخن گفت که هر زمان رخ داده، نتایجی مطلوب به بار آورده است.
دکتر بابک شمشیری با بیان اینکه چالش‌هایی در اجرا و تحقق سند تحول بنیادین آموزش و پرورش وجود دارد، افزود: در زمینه آسیب‌های مدارس و نظام آموزشی نیز دچار مشکلاتی هستیم.
وی برای نمونه از حوزه تربیت دینی یاد کرد و گفت: آنچه در زمینه تربیت دینی در مدارس رخ می‌دهد یا کلیشه‌ای و یا با تندروی همراه است که به دین‌زدگی و دین‌ گریزی دانش‌آموزان منجر شده است.
** ساختار مدارس، پادگانی است
عضو هیات علمی دانشگاه شیراز ساختار و نگاه مدارس را به پادگان توصیف کرد تا فضای پرورش و گفت: همه این آسیب ها و چالش ها به پژوهش، تحقیق و ردیابی نیاز دارد.
شمشیری اعلام کرد که دانشگاه شیراز می‌تواند با هدف شناسایی مشکلات و مسائل و آسیب‌شناسی آموزش در حوزه های مختلف به آموزش و پرورش یاری رساند.
وی افزود: گاه حتی مشکلات در آموزش و پرورش به درستی تشخیص داده نمی‌شود و اولویت ها چیزهای دیگر است. شناسایی مشکلات، خود به کار تخصصی نیاز دارد که در توان و حیطه تخصص دانشگاه است.
شمشیری همچنین در زمینه ارائه خدمات در حیطه‌ توانمندسازی معلمان، برگزاری دوره‌های دانش‌افزایی و خدمات مشاوره‌ای نیز اعلام آمادگی کرد.
در ادامه این نشست عضو کارگروه پژوهشی آموزش و پرورش ناحیه دو شیراز درباره اختلالات یادگیری دانش‌آموزان سخن گفت.
مریم قاسمی با بیان اینکه اجرای برنامه‌های پیشگیری از اختلالات یادگیری بر هزینه‌های آموزش و پرورش و آینده دانش آموزان تاثیر دارد، بیان کرد: آموزش و پرورش در این زمینه نیازمند نتایج پژوهش‌هایی است تا بتواند برنامه‌ای مشخص برای حل این مسائل ارائه دهد؛ چراکه این مسائل امروز در مقطع ابتدایی بسیار افزایش یافته است.
وی آمار مراجعه‌کنندگان به مراکز درمانی اختلالات یادگیری را بسیار زیاد عنوان کرد و گفت: 5 مرکز غیردولتی در ناحیه 2 آموزش و پرورش شیراز وجود دارد که پاسخگوی نیاز مراجعان نیست.
**اختلالات یادگیری در دبستان فراگیر شده است
قاسمی مشکل عمده کودکان دبستانی را تمرکز و بیش فعالی دانست و گفت: به ابزارهای تشخیصی به روز در زمینه اختلالات یادگیری نیاز داریم.
عضو کارگروه پژوهشی آموزش و پرورش ناحیه دو شیراز ادامه داد:دانشگاه شیراز پیش از این در این زمینه پیشگام بوده است‌ اما مدتی است که شکافی در این روابط افتاده است و ما به شدت نیاز داریم آزمون‌هایی به روز متناسب با شرایط فرهنگی استان توسط دانشگاه تدوین شود.
وی همچنین به نبود خدمات مشاوره‌ای در مقطع دبستان اشاره کرد و بیان داشت: حضور مشاور هنوز در چارت مدارس ابتدایی تعریف نشده است و مشاوران تخصصی متناسب با مسائل رشد در مدارس ابتدایی وجود ندارند و در این زمینه نیازمند تربیت مشاورانی با کمک دانشگاه و همچنین پایه‌ریزی قوانین برای به کارگیری آن‌ها هستیم.
قاسمی در ادامه از به روز نبودن مشاوران حوزه استثنایی نیز انتقاد کرد و بر لزوم طراحی بسته‌های پرورش مهارت‌های زندگی برای همه دانش‌آموزان تاکید کرد.
همچنین عضو هیات علمی دانشکده علوم تربیتی و روانشناسی دانشگاه شیراز در این نشست با اشاره به نبود اتاق فکر در میان دانشگاهیان، از انجام امور به صورت کلیشه‌ای و شعاری انتقاد کرد و گفت: درحالی که مسئولان دوره اول انقلاب به تحول در نظام آموزش و پرورش به عنوان ضرورت فوری تاکید کردند،‌این تغییرات عمدتا در کتب درسی روی داد و ما از تربیت معلمان در قالب تفکر سیستمی جاماندیم.
دکتر محمد مزیدی افزود: تحول در نظام آموزش و پرورش مشابه تحول در هیچ یک از ارکان جامعه نیست و با بخشنامه و تنظیم آیین نامه‌های اجرایی صورت نمی‌گیرد و نیازمند مبانی فلسفی، تاریخی، فرهنگی، اجتماعی، اقتصادی و سیاسی است.
** آموزش و پرورش بازاری شده است
وی نظام تعلیم و تربیت کشور را تحت تاثیر تفکر نئوسرمایه‌داری دانست که در آن پرورش در سیطره آموزش است و گفت: ما بیش از کشورهای سرمایه‌داری در مسیر کالایی شدن تعلیم و تربیت گام برداشته‌ایم و آموزش به هدف اصلی نظام تعلیم و تربیت و کالایی بدل شده که عرضه آن در اختیار گروهی خاص و به صورت انحصاری قرار گرفته و مصرف کنندگان خاص خود را می‌طلبد.
این استاد دانشگاه بازاری شدن نظام تربیتی را با مدارس غیر دولتی زمینه‌ساز بروز پدیده‌های مهلکی در جامعه دانست و گفت: این اتفاق در حالی روی داده است که اصل 30 قانون اساسی برعدم خصوصی سازی آموزش و پرورش تاکید کرده است.
مزیدی فرسودگی شغلی معلمان، عدم اعتماد آنها به نظام آموزش و پرورش، روش های نادرست تربیت دینی، سیاست زدگی در نظام آموزش و پرورش کشور و پیامدهای آن و کشورگریزی دانش‌آموزا پس از پایان دوره دبیرستان را از معضلات نظام نادرست آموزشی دانست.
وی گفت : پژوهش در هر یک از حوزه‌های یادشده می‌تواند امکان شناخت کاستی ها و فهم دقیق و تشخیص علمی آنها را فراهم کند تا بتوان در گام‌های بعد وارد مرحله درمان شد.
مسائل یادشده و تاکید صاحب‌نظران حوزه آموزش و پرورش و استادان دانشگاه نشان می‌دهد کمبود‌ها و نقص‌های موجود در نظام آموزشی تنها معطوف به کمبود منابع اعتباری نیست بلکه آنچه اهمیت دارد اجتناب از موازی‌کاری و دوری از شعارزدگی است.
درخواست از مراکز آموزش عالی و دانشگاه‌ها به مثابه برترین ظرفیت برای پژوهش در حوزه‌های گوناگون آموزشی و تربیتی می‌تواند کارایی نظام آموزشی را افزایش دهد و در این میان دست گروه‌های سودجویی که منافع خود را در ضعف‌های موجود در آموزش و پرورش می‌بینند، کوتاه کند.
7375 / 1876