پیام فارس - به گزارش خبرنگار گروه استان های باشگاه خبرنگاران جوان از شیراز، بشر در طول تاریخ رویدادهای تلخی را تجربه کرده است که از جمله آنها تا به امروز می توان به سیل ، زلزله ، جنگ ،شیوع بیماری‌هایی مثل سارس، مرس، ابولا، آنفلوانزای مرغی و خوکی اشاره کرد.البته هر تلخی عاملی برای پیشرفت بوده و بشر را مجبور کرده در جستجوی راهکاری ارزشمند برای حل معضلی که گریبانش را گرفته است باشد .
حالا هم کووید-19در حال جولان دادن است . تلاش های جهانی برای مقابله با مهمان ناخوانده بیرحم ادامه دارد .
به طور حتم همه شهرها به یک اندازه در برابر این بیماری آسیب پذیر نبوده اند . با این حال دیدیم در دنیای مدرن امروز حتی در کشورهای پیشرفته و توسعه یافته ،شهرها به گونه ای طراحی نشده بودند که با همه گیری کرونا سازگار باشند .
آینده مشخص می کند تاثیر این همه گیری مرگ بار بر ساخت و سازها چه خواهد بود .
آنچه در کلان شهری مثل شیراز واضح است ساخت و سازها با وجود رکود نسبی به روال قبل ادامه دارد . با وجود تاکید ترافیک در بسیاری از نقاط روز به سنگین تر می شود . شلوغی و هیاهوی بیشتری را می توان دربسیاری از مکان ها از جمله مراکز درمانی شیراز به عنوان قطب پزشکی دید . خبری هم از افزایش مکان هایی که شهروندان بتوانند دستشان را آنجا بشویند با وجود تاکیدی که بر این موضوع و برای فرهنگ سازی شده، نیست . اجبار برای گذراندن وقت بیشتر برای بسیاری به ویژه کودکان با توجه به کاهش ارتباطات اجتماعی ناخوشایند است .

بسیاری فکر می کنند کرونا بر روند معماری و شهرسازی بی تاثیر خواهد بود و بسیاری بر این باورند بهتر است هرچه زودتر ضرورت تاثیرات کرونایی را ببینیم و بپذیریم .
بسیاری هنوز هم بیش از کرونا به قوطی کبریتی برای زندگی فکر می کنند نه کرونا وقتی از مهندس عمرانی که فعالیت گسترده ای در انبوه سازی در شیراز دارد پرسیدم با توجه به این که تراکم جمعیت در چنین شرایطی به صلاح نیست آیا ساخت مجتمع های مسکونی بزرگ به ویژه در نقاط پرتردد باید ادامه داشته باشد ؟ گفت :اگر شما یا پدر شما در پروژه های ساخت وساز سهمی داشت به چنین موضوعی فکر می کردی ؟ افراد بسیاری از ساخت و سازهای انبوه از شروع مجوز ساخت تا پایان کار سود می برند که این نکته را نمی توان ندیدگرفت . آنها به این موضوع فکر نمی کنند که ساختن برج به هر عنوان در فلان نقطه باعث ایجاد ترافیک می شود یا تراکم جمعیت در شیوع بیشتر کرونا تاثیر دارد .
این انبوه ساز در پاسخ به این سوال این که آیا کرونا آمار متقاضیان خرید آپارتمان را کاهش داده گفت : رویای خانه دارشدن ، آرزوی دیرینه بسیاری از مردم است ،با توجه به فقر روز افزون آنچه کاهش یافته توقع مردم است و آنها به کرونا فکر نمی کنند به داشتن قوطی کبریتی برای زندگی کردن می اندیشند تا از شر اجاره خانه های کمرشکن رها شوند .
اگر ضرورتی برای تغییر باشد اعمال می کنیم
وحید نوبخت مدیر کل اداره کنترل و نظارت ساختمان شهرداری شیراز درباره تاثیر کرونا بر ساخت و ساز گفت: کرونا تاثیری در کار ساخت وساز نداشته و کارها طبق همان روال قبل و برحسب قانون انجام می گیرد و مجوزها برهمان مبنا صادر می گردد. البته اگر ضرورتی برای تغییر باشد حتما اعمال می کنیم .
او درباره ضرورت کاهش تراکم سازی در برخی از نقاط پر تجمع شهر گفت: مجوزهای ساخت وساز طبق قانون صادر می شود. در سال های اخیر سعی شهرداری بر این بوده که امکانات برحسب عدالت اجتماعی در نقاط مختلف شهر توزیع شود و تمرکز بر نقاط خاصی نباشد.
نوبخت افزود: بخشی از تراکم جمعیت و ترافیک ایجاد شده در خیابان شلوغی چون خیابان زند و انشعابات آن یا میدان نمازی به علت وجود مطب پزشکان و مراکز درمانی است و روزبه روز هم بر تعداد آنها اضافه می شود که مجوزهای ساخت و ساز بیشتر آنها را شهرداری صادر نمی کند .

افزایش تعداد مراکز درمانی در نقاط پرتردد استخوان لای زخم است و یک مشکل ملی ! مدیر کل اداره کنترل و نظارت ساختمان شهرداری شیراز به تبصره بند 24 ماده 55 قانون شهرداری اشاره کرد و گفت : این قانون قدیمی‌ترین مستند قانونی است که مطب پزشکان را محل کسب و پیشه یا تجارت نمی‌داند و اجازه می‌دهد در محل‌هایی که پروانه غیرتجاری دارند نیز مطب پزشکی دایر شود : در این تبصره درباره دایر کردن مطب تاکید شده است: «… دایر کردن دفتر وکالت، مطب، دفتر اسناد رسمی، ازدواج و طلاق، دفتر روزنامه و مجله و دفتر مهندسی توسط مالک از نظر این قانون تجاری محسوب نمی‌شود.
این مقام مسئول افزود: پزشکان خود مختار هستند و از این قانون سوءاستفاده می کنند و به جای ساخت مطب درمانگاه یا مراکز درمانی می سازند این موضوع استخوان لای زخمی است که نه تنها گریبان شیراز را گرفته بلکه یک مشکل ملی است .
او به این نکته هم اشاره کرد که بسیاری از دفاتر هم با بهره گیری از این قانون در مکانی نامتناسب مشغول فعالیت هستند و در پاسخ به اینکه بسیاری از مراکز درمانی تهویه مناسب ندارند، گفت: آنها از طرف شهرداری مجوزی دریافت نکرده اند و ساخت و توسعه بیشتر مراکز درمانی با تبعیت از قانون ساخت و ساز نیست .
او با تاکید بر اینکه پزشکان خودمختار هستند، گفت: اگر قانونی توانست پزشکان را ملزم به استفاده از دستگاه pos کند قانونی هم می تواند آنها را ملزم به رعایت اصول ساخت ساز کند .
به نظر این مقام مسئول برای جلوگیری از شیوع بیشتر کرونا تغییر سبک زندگی و رعایت شیوه نامه های بهداشتی ضروری است نه تغییر در ساخت و سازها .
برخی برای اعطای مجوز سکه گرفتند و برخی درمان شدند شیراز عنوان قطب پزشکی کشور را دارد و همه روزه پذیرای مسافرانی است که از شهرها و استان های همجوار برای درمان به این شهر می آیند . این موضوع را می توان دلیلی عنوان کرد که در روزهای کرونایی و در شلوغی و هیاهوی مراکز درمانی بی توجهی به رعایت استانداردها در ساخت بنا را در این مراکز بیشتر به رخ می کشد .
مسئول پذیرش یکی از مراکز درمانی نسبتا بزرگ بخش خصوصی شیراز که یکی از مشکلات این مرکز را نداشتن تهویه مناسب با وجود تراکم جمعیت مراجعه کننده ها و پله آهنی نامناسب رابط طبقه اول و طبقه دوم عنوان کرد و درباره نحوه ساخت این مرکز درمانی گفت : این جا یک مجتمع مسکونی بود رئیس درمانگاه به مرور زمان واحد های دیگری به آن الحاق کرد .
او درباره نحوه گرفتن مجوزها هم گفت:ناظران و بازرسان زیادی موقع ساخت و ساز به اینجا مراجعه کردند که برخی با درمان خود و بستگانشان در این مرکز، مجوز دادند و برخی با گرفتن چند سکه طلا چشم هایشان را بستند و امضا کردند .
آنچه این کارمند مرکز درمانی می گفت این سوال را در ذهن مطرح می کند که آیا دیگر ساختمان های این شهر هم که از اصول استاندارد فاصله دارند چه در بخش خصوصی و چه در بخش این گونه مجوز گرفته اند ؟
در مرداد سال 1398 آتش سوزی در هتل بزرگ آسمان شیراز این سوال را در ذهن تداعی کرد که فرو ریختن چنین هتلی در خیابانی قدیمی و پرتردد چه فاجعه‌ای را به دنبال خواهد داشت.
این هتل همان هتلی است که تعداد طبقاتش عاملی برای توقف پی گیری ثبت جهانی مجموعه زندیه شد و تلاش و فریادهای فعالان و دوستداران میراث فرهنگی برای اعتراض به ساخت و بودن چنین هتلی همجوار مجموعه زندیه شنیده نشد .
بسیاری از باغ های شیراز در زیر سایه قانون با بی قانونی تخریب شدند و صدای دوستداران محیط زیست هم شنیده نشد. مطمئنا جولان کرونا را همچون هشدارهای فعالان محیط زیست و دوستداران میراث نمی توان ندید گرفت . کرونا می تواند عاملی شود تا خطرات ناشی بحران هایی چون سیل و زلزله را کاهش دهیم.

بسیاری از معماران و صاحب نظران معتقدند باید به گونه ای دیگر معماری و شهرسازی کرونایی و پساکرونایی را نگریست ، این تغییر نگاه را در هر بنایی باید به کار برد .
معلوم نیست کرونا تا کی مهمان ساکنان این کره خاکی باشد و معلوم نیست چه بیماری همه گیری گریبان بشر را بگیرد .
محمدرضا راهنما رئیس اسبق سازمان نظام مهندسی ساختمان استان فارس که بر ضرورت ایجاد تغییرات در معماری و شهرسازی با توجه به شیوع کرونا تاکید دارد، گفت : شرایط به کلی تغییر کرده وقت بیشتری در منازل سپری می شود و معلوم نیست این شرایط تاکی ادامه داشته باشد .
به گفته این مشاور سازمان نظام مهندسی ساختمان استان فارس ما از این بعد باید به خانه ها به عنوان مکانی فراتر از جایی برای گذر لحظه ها نگاه کنیم و ابعاد مختلف زندگی فرد را در این مکان مد نظر قرار بدهیم . از شمال و جنوب بالکن داشته باشیم و حتی به این فکر کنیم که فردسیگاری در یک خانواده زندگی می کند و دیگران مجبورند او را تحمل کنند .
به نظر او فضای منزل باید به گونه ای باشد که بتوان از نور طبیعی بهره برد و بهترین راهکارها برای بهینه سازی انرژی باید در نظر گرفته شود و سیم کشی ها و لوله کشی در طراحی ساختمان ها باید به گونه ای باشد که بدون متوسل شدن به بیل و کلنگ بتوان مشکلات احتمالی را حل کرد.
راهنما افزود: هوشندسازی ساختمان باید از ابعاد مختلف در نظر گرفته شود و استفاده آسان برای استفاده از اینترنت با توجه به مجازی شدن بسیاری از کسب و کارها باید راحت باشد.
به نظر این مهندس باتجربه راه و ساختمان عمر ساختمان‌ها در ایران به 10 تا 20 سال رسیده در صورتی که عمر ساختمان‌ها در بسیاری از نقاط دنیا 100 تا 200 سال است.
مشاور سازمان نظام مهندسی ساختمان استان فارس عنوان کرد : نه تنها شیراز بلکه دیگر کلان شهر ها را هم نباید بزرگتر کرد و باید به جای توسعه شهرها تمرکز را در احیا و بازسازی بافت فرسوده گذاشت .چون سرمایه گذاری روی بافت های تاریخی شهری مانند شیراز دستاوردهای ارزشمندی خواهد داشت با این کار نه تنها از شلوغی و تراکم در نقاطی خاص شهر جلوگیری می شود بلکه خطرات احتمالی سیل و زلزله هم کاهش می یابد و صدالبته توجهات ویژه ای که متمرکز به مراکز استانی است باید بیش از بیش در دیگر شهرهای استان با توجه به پتانسیل ویژه ای که دارند پخش شود .
بیش از هر زمان دیگری به فضای سبز نیازمندیم
اکبر راستی مدیر رسانه گفت: در معماری معاصر افزایش جمعیت شهرها خواسته و ناخواسته شهرها را به جهنم تبدیل کرده است امروز با توجه به اهمیت خانه ها به عنوان محل کار و زندگی بیش از هر روز دیگر به فضای سبز نیازمندیم .
به نظر این معمار حال که می خواهیم بر روی زمین ساختمان ها و برج ها را بسازیم و در ختان را قطع کنیم حداقل کار این است که فضای سبز را به ارتفاع ببریم و جایگزین کنیم و هرواحد آپارتمان در طبقه خودش یک باغچه کوچک داشته باشد .
به گفته این کارشناس ارشد معماری ساخت چنین خانه هایی برای هر قشری امکان پذیر نیست ولی توجه قشر مرفه به محیط زیست و انجام این کار می تواند الگوی مناسبی برای ترویج شود با توجه به اینکه می بینیم در زیر سایه سنگین قانون با بی قانونی مساحت باغ ها و فضای سبز شیراز در مناطق مرفه نشین در حال کاهش و برج سازی در حال رواج است .
حالا باید منتظر شد و دید آیا کرونا می تواند بگوید توسعه شهرها و آسیب رساندن به طبیعت بیش از سود آنی که می رساند آسیب های ماندگاری برجای می گذارد .شاید کرونا با قدرت همه گیری که دارد بتواند آنچه سیل و زلزله و خشکسالی نتوانستند بگویند بگوید .
گزارش از راضیه جوینده
انتهای پیام/ب