پیام فارس - روزنامه سازندگی /متن پیش رو در سازندگی منتشر شده و بازنشرش در آخرین خبر به معنای تاییدش نیست
نمایندگان تندرو مجلس از خیانت دیپلمات‌ها تا تهدید به استیضاح وزیر امورخارجه سخن گفتند
عاطفه شمس| پس از اعلام توافق سیدعباس عراقچی، وزیر امور خارجه با رافائل گروسی، دبیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی در قاهره، فضای سیاسی کشور، صحنه جدال موافقان و مخالفان این توافق و مجلس به کانون اصلی اعتراض علیه آن بدل شده است. نمایندگان تندرو و اعضای جبهه پایداری از هشدار درباره نقض عزت ملی و تکرار تجربه برجام گرفته تا تهدید صریح به استیضاح وزیر خارجه را مطرح کرده‌اند. آنان عراقچی را به پنهان‌کاری متهم می‌کنند و حامیان توافق از جمله لاریجانی را ساده‌اندیش می‌خوانند که امنیت کشور را به خطر انداخته‌اند. همزمان، خواست انتشار عمومی متن توافق و تاکید بر ضرورت کسب موافقت شورای‌عالی امنیت ملی به محور اصلی انتقادات بدل شده است؛ در حالی که نمایندگان مدعی‌اند چنین مجوزی اخذ نشده اما خود شورا تاکنون در این باره موضع‌گیری رسمی نداشته است.
شروع انتقادها
یک روز پس از اعلام تفاهم قاهره، روح‌الله نجابت، عضو هیأت رئیسه کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی در گفت‌وگویی تند مدعی شد، آژانس بین‌المللی انرژی اتمی در گذشته با درز اطلاعات به دشمنان، خسارت‌هایی به کشور وارد کرده است. او گفت قانون مجلس هیچ ابهامی ندارد و همکاری با آژانس تا تحقق شروط مشخص باید تعلیق شود. نجابت تأکید کرد که جزئیات توافق باید از زبان وزیر خارجه بیان شود و مجلس در اجرای قانون «مصر و جدی» است. این مواضع به سرعت در رسانه‌های اصولگرا بازتاب یافت و به جرقه‌ای تازه برای حملات بعدی بدل شد.
یک روز بعد، عباس گودرزی، نماینده بروجرد و سخنگوی هیأت رئیسه مجلس با یادآوری قانون تیرماه 1404 گفت: «آقای عراقچی باید نسبت به مصوبه مجلس التزام داشته باشد و شورای عالی امنیت ملی مراقبت کند». او افزود که نظارت مجلس حتی در غیاب جلسات علنی تعطیل‌بردار نیست.
مجید دوستعلی، نماینده کرمان و راور نیز در یادداشتی نوشت: «هر توافقی بدون تصویب شورای عالی امنیت ملی و تأیید مقام رهبری فاقد اعتبار اجرایی است». او حتی یادآور شد که برای ترک فعل یا اجرای ناقص تعهدات مجازات تعیین شده است.
فشار مضاعف از کمیسیون و تریبون‌ها
ابراهیم رضایی، سخنگوی کمیسیون امنیت ملی در شبکه خبر توافق قاهره را زیر سؤال برد و مدعی شد، برخی بازرسان آژانس در گذشته نقش جاسوس را ایفا کرده‌اند. او تأکید کرد که امنیت دانشمندان هسته‌ای و به رسمیت شناختن حقوق ایران، خط قرمز مجلس است. ابراهیم عزیزی، رئیس کمیسیون امنیت ملی نیز هشدار داد که هیچ تفسیری مغایر با قانون مجلس پذیرفته نیست و دستور تشکیل جلسه اضطراری کمیسیون با حضور وزیر خارجه را صادر کرد. او تهدید کرد اگر کوچک‌ترین انحرافی در توافق وجود داشته باشد، مجلس وارد عمل خواهد شد.
انتقادات خیلی زود از صحن مجلس فراتر رفت. روزنامه کیهان در یادداشتی تند خطاب به عراقچی نوشت: «چرا باید گروسی و دیگران از متن توافق مطلع باشند اما ملت ایران در بی‌خبری بمانند»؟
امیرحسین ثابتی، فعال رسانه‌ای نزدیک به جبهه پایداری در فضای مجازی نوشت: «به وزیر خارجه پیشنهاد می‌کنم برای پایان دادن به حرف و حدیث‌ها، متن نهایی با آژانس را منتشر کند چون وقتی متن نهایی و مفاد آن را گروسی که جاسوس اسرائیلی‌هاست در اختیار دارد، دیگر محرمانگی بی‌معنی است و مردم ایران نامحرم‌تر از گروسی نیستند». او یادآور شد که در برجام نیز عراقچی با روایت‌های متفاوت، واقعیت را پنهان می‌کرد و نهایتا روایت آمریکایی‌ها درست از آب درآمد».
حمید رسایی هم در کانال خود ادعا کرد: «آژانس تضمینی برای جلوگیری از حمله اسرائیل به دانشمندان ایرانی ندارد بنابراین بخشی از مطالبات مجلس اساسا قابل تحقق نیست». او بار دیگر خواستار انتشار عمومی متن توافق شد.
مرتضی محمودی، نماینده دیگر مجلس، توافق اخیر را «مملو از ابهام» توصیف کرد و از نگرانی بابت تکرار مسیر پرهزینه برجام گفت. اما کامران غضنفری، نماینده تهران، پا را فراتر گذاشت و در فضای مجازی خطاب به عراقچی نوشت: «یا متن توافق را فورا منتشر کنید یا خودتان را برای استیضاح آماده کنید. ما بر سر منافع ملی با هیچ احدالناسی شوخی نداریم».
این تهدید صریح نشان داد، مخالفان صرفا به مصاحبه و بیانیه بسنده نکرده و قصد دارند، ابزارهای حقوقی را نیز علیه وزیر خارجه به کار گیرند. همزمان بیش از 60 نماینده نیز طی نامه‌ای به رئیس مجلس خواستار برگزاری جلسه فوق‌العاده برای بررسی توافق شدند.
بازار ![]()
پاسخ تیم دیپلماسی
سیدعباس عراقچی در واکنش به این فضاسازی‌ها گفته است که توافق قاهره در چارچوب قوانین کشور و با رعایت همه ملاحظات امنیتی و حقوقی شکل گرفته است. او تأکید دارد که هیچ تعهدی خلاف مصوبات مجلس یا بدون هماهنگی نهادهای ذی‌ربط پذیرفته نشده و تمامی درخواست‌های آژانس صرفا از مسیر قانونی پیگیری خواهد شد. عراقچی همچنین هشدار داده که جنجال‌آفرینی سیاسی نباید جای منافع ملی را بگیرد. با وجود این توضیحات اما بدبینی مخالفان فروکش نکرد و فشارها برای انتشار متن رسمی افزایش یافت.
بهارستان؛ میدان نبرد
سرانجام نیز فشارها نتیجه داد و به دستور قالیباف، رئیس مجلس، روز گذشته نشست اضطراری کمیسیون امنیت ملی با حضور عراقچی برگزار شد. ابراهیم عزیزی، رئیس کمیسیون، پیش از جلسه اعلام کرد: «اگر توافق مطابق قانون باشد، مجلس از آن حمایت خواهد کرد اما اگر خلاف یا انحرافی باشد بر اساس تبصره 2 قانون وارد عمل می‌شویم».
به نظر می‌رسد، مجلس و دولت اکنون در نقطه‌ای حساس قرار گرفته‌اند؛ جایی که توافق هسته‌ای نه فقط موضوعی فنی بلکه به ابزار جدال سیاسی تبدیل شده است. جبهه پایداری و تندروها می‌خواهند با فشار افکار عمومی و رسانه‌ای، عراقچی را به موضع دفاعی بکشانند و ابتکار عمل را از دولت بگیرند. در مقابل، دولت تلاش می‌کند توافق قاهره را به عنوان دستاوردی برای کاهش فشارها و تثبیت حقوق هسته‌ای ایران معرفی کند.
واقعیت این است که توافق قاهره، بخشی از روندی است که می‌تواند، ایران را از بن‌بست‌های سیاسی و فشارهای خارجی برهاند. اما آنچه در مجلس می‌گذرد، نشان می‌دهد که این توافق بیش از آنکه از زاویه منافع ملی دیده شود به میدان رقابت‌های جناحی بدل شده است. اما تجربه نشان داده که تقابل‌های جناحی و استفاده ابزاری از پرونده هسته‌ای نه تنها دستاوردی برای کشور ندارد بلکه هزینه‌های سنگینی به اقتصاد و امنیت ملی تحمیل می‌کند. در مقابل، مسیر دیپلماسی و تعامل سازنده با نهادهای بین‌المللی می‌تواند ضمن حفظ حقوق ایران، زمینه‌ساز کاهش فشارها و افزایش فرصت‌های سیاسی و اقتصادی شود.
در حال حاضر حمایت از تیم مذاکره‌کننده ضرورتی اجتناب‌ناپذیر است. چرا که عراقچی و تیم او تلاش می‌کنند با کمترین هزینه بیشترین دستاورد را برای کشور رقم بزنند. البته منتقدان نیز حق دارند، سؤالات خود را مطرح کنند اما تبدیل این پرسش‌ها به اتهام خیانت یا تهدید به استیضاح نه به نفع مجلس است و نه به نفع ملت. توافق قاهره را می‌توان فرصتی دانست برای بازتعریف رابطه ایران با آژانس، تثبیت حقوق هسته‌ای و کاستن از فشارهای سیاسی، اگر به جای تقابل از این فرصت برای تقویت موقعیت کشور در عرصه بین‌الملل استفاده شود.